Sistit, mesanenin iltihaplanması durumudur. Genellikle idrar yolu enfeksiyonlarının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Kadınlarda anatomik nedenlerle erkeklere oranla daha sık görülür. Akut sistit, aniden başlayan ve kısa sürede belirti veren sistit türüdür. Sistit şüphesi olan hastaların doğru tanı ve tedavi için bir üroloji doktoruna başvurması önerilir.

Sistit, çoğunlukla bakterilerin idrar yoluna girerek mesaneye ulaşmasıyla gelişir. Cinsel ilişkiden sonra sistit oluşumu yaygındır çünkü ilişki sırasında bakteriler mesaneye daha kolay ulaşabilir. Aynı zamanda kötü hijyen, yeterli su tüketmemek, vajinal duşlar, idrarı uzun süre tutmak gibi nedenler de sistit riskini artırır.

Interstisyel Sistit Nedir?

Interstisyel sistit, kronik mesane ağrısı ve idrar şikâyetleri ile seyreden ve nedeni tam bilinmeyen bir durumdur. Bakteriyel bir enfeksiyon olmadan sistit benzeri şikayetlere neden olur. Tedavisinde diyet değişiklikleri, ilaçlar ve mesane terapileri uygulanabilir.

Sistit Belirtileri Nelerdir?

Sistit, idrar yollarını etkileyen bir enfeksiyon olduğu için çeşitli belirtilerle kendini gösterir. En sık karşılaşılan belirti, sık idrara çıkma isteğidir. Kişi normalden çok daha fazla tuvalete gitme ihtiyacı duyar fakat her seferinde çok az miktarda idrar yapar. İdrar yaparken yanma ve ağrı hissi de oldukça yaygındır; bu durum idrarın geçtiği kanalda enfeksiyonun yarattığı tahrişten kaynaklanır. 

İdrarın rengi genellikle normalden daha koyu, bulanık ya da kötü kokulu olabilir. Bazı hastaların idrarında kan görülebilir. Alt karın bölgesinde dolgunluk, baskı veya ağrı hissetmek de sistitin diğer belirtilerindendir. 

Bu şikâyetlere hafif ateş de eşlik edebilir. Bu durum, enfeksiyonun bağışıklık sistemini uyardığını gösterir. Eğer sistit akut sistit şeklinde seyrediyorsa bu belirtiler çok daha ani bir şekilde başlar ve günlük yaşamı etkileyecek düzeyde şiddetli olabilir. Özellikle geceleri artan sık idrara çıkma, uyku düzenini bozabilir ve yaşam kalitesini düşürebilir. 

Sistit Teşhisi Nasıl Yapılır?

Sistit tanısı konulurken öncelikle hastanın karşılaştığı sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, alt karın ağrısı gibi sistit belirtileri değerlendirilir. Bununla beraber geçmişte benzer enfeksiyonların yaşanıp yaşanmadığı, kullanılan ilaçlar, varsa gebelik durumu ya da menopoz gibi hormonal değişiklikler de tanı sürecinde göz önünde bulundurulur. Yapılan idrar tahlili ile sistit teşhisi kolaylıkla konulabilir. 

Eğer enfeksiyonun hangi bakteriden kaynaklandığı ve hangi antibiyotiğe duyarlı olduğu öğrenilmek istenirse idrar kültürü yapılır. Bu test, özellikle tekrarlayan veya antibiyotikle geçmeyen sistitler için kullanılabilir. 

Özellikle erkeklerde ya da uzun süre geçmeyen şikayetlerde ultrason gibi görüntüleme yöntemlerine başvurularak mesane, böbrekler ve idrar yolları daha ayrıntılı şekilde değerlendirilir. Doğru ve kesin bir tanı, etkili bir tedavi planı için oldukça kritiktir.

Sistit Tedavisi Nasıl Yapılır?

Sistit tedavisinde ilk adım genellikle antibiyotik kullanımıdır. Doktor tarafından önerilen antibiyotikler kullanılır. Fakat antibiyotik kullanımıyla geçmeyen sistit vakaları da olabilir. Bu durumlarda bakteriyel olmayan nedenler araştırılmalıdır.

Sistit Nasıl Geçer?

Tedaviye başlandıktan sonra birkaç gün içinde belirtiler azalmaya başlar. İyileşme sürecini hızlandırmak için bol su içmek, idrarı tutmamak ve mesaneyi sık sık boşaltmak önemlidir. Ayrıca sıcak su torbası ile karın bölgesini ısıtmak ağrıyı hafifletebilir.

Sistitten Korunma Yolları Nelerdir?

Sistitten korunmanın en etkili yollarından biri, bol su içmektir. Böylece idrar yolları düzenli olarak temizlenir ve bakterilerin mesaneye yerleşmesi zorlaşır. İdrarı uzun süre tutmamak da oldukça önemlidir çünkü bu durum mesanede bakteri üremesine zemin hazırlayabilir. 

Tuvalet sonrası temizlik yönü de enfeksiyon riskini azaltmak açısından kritik bir detaydır. Genital temizliği önden arkaya doğru temizlik yapmak, bağırsak kaynaklı bakterilerin idrar yoluna geçmesini önler. Cinsel ilişkiden sonra mesanedeki idrarın en kısa sürede boşaltılması, ilişki sırasında mesaneye ulaşmış olabilecek bakterilerin dışarı atılmasına yardımcı olur. 

Pamuklu iç çamaşırı kullanmak, hava sirkülasyonunu sağladığı için genital bölgenin nemli kalmasını ve bakteri oluşumunu engeller. Parfümlü sabunlar ve vajinal duş ürünlerinden kaçınmak da enfeksiyon riskini azaltır çünkü bu tür ürünler vajinal flora dengesini bozarak zararlı bakterilerin çoğalmasına neden olabilir.

Erkeklerde Sistit

Erkeklerde sistit, kadınlara göre daha nadirdir fakat ortaya çıktığında daha ciddi nedenlerin belirtisi olabilir. Prostat sorunları, taş, idrar yolu anomalileri gibi altta yatan nedenlerin araştırılması gerekir. Tedavi süreci genellikle daha uzun sürer.

Menopozda Sistit

Menopoz sonrası östrojen hormonunun azalması, vajinal ve mesane dokularında incelmeye neden olur. Bu da enfeksiyonlara yatkınlığı artırır. Menopozda sistit, tekrarlayıcı olabilir ve östrojen desteğiyle birlikte tedavi gerekebilir. Bu süreçte kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile birlikte değerlendirme yapılması, tedavinin etkinliğini artırabilir.

Hamilelerde sistit görüldüğünde ise tedavi daha dikkatli planlanmalı, gebeliğe uygun antibiyotikler kullanılmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular 

Sistit kendiliğinden geçer mi?

Bazı hafif vakalarda geçebilir fakat sistit tedavi edilmezse kronikleşebilir veya böbreklere yayılabilir.

Antibiyotikle geçmeyen sistit ne anlama gelir?

Interstisyel sistit gibi bakteriyel olmayan nedenler veya yanlış antibiyotik kullanımı nedeniyle iyileşmeyen enfeksiyonlar olabilir.

Hamilelerde sistit bebeğe zarar verir mi?

Tedavi edilmezse erken doğum veya düşük riskine yol açabilir. Bu nedenle mutlaka tedavi edilmelidir.

Cinsel ilişkiden sonra sistit neden olur?

İlişki sırasında bakterilerin mesaneye taşınması enfeksiyon riskini artırır.