Vücudun hareket sistemi olan kas, kemik, eylem, tendon ve bağlarla ilgilenen tıp dalıdır. Kas ve iskelet sistemi hastalıkları, yaralanmaları ve deformitelerinin teşhis, tedavi ve rehabilitasyonuyla ilgilenir. Ortopedi bölümü, doğumsal iskelet bozukluklarından yaşa bağlı hastalıklara, travmalardan tümörlere kadar oldukça geniş bir yelpazede tanı ve tedavi hizmeti sunar.
Ortopedi ve travmatoloji uzmanları, doğuştan gelen kemik hastalıklarından spor yaralanmalarına, travmatik kırıklardan omurga problemlerine kadar hem cerrahi hem de cerrahi olmayan yöntemlerle hastaların yaşam kalitesini artırmayı hedefler.
Ortopedinin diğer bir adı, travmatolojidir. Ortopedi ve travmatoloji doktoru, bu tür vakalarda acil müdahaleler gerçekleştirir ve hastaların hızla iyileşmesini sağlar.
Ortopedi Hangi Hastalıklara Bakar?
Ortopedi, vücudun hareket sistemini oluşturan kaslar, kemikler, eklemler, bağlar ve tendonlarla ilgili her türlü rahatsızlığın tanı ve tedavisini kapsar. Günlük yaşamda karşılaşılan travmalar, doğuştan gelen iskelet sorunları ya da yaşlanmaya bağlı hastalıklar gibi pek çok problem ortopedinin ilgi alanına girer.
Ortopedi uzmanları, hastalarının hareket kabiliyetini korumak ve geliştirmek için çeşitli tedavi yaklaşımlarıyla kapsamlı çözümler sunar. Özellikle hareket kısıtlılığına yol açan durumlar, ağrılar ve yaralanmalar gibi problemler, ortopedi uzmanlarına başvurmayı gerektiren en yaygın şikayetler arasındadır.
Şanlıurfa ortopedi doktorları, aşağıdaki rahatsızlıkların teşhis ve tedavisini yapar:
Kırık ve Çıkıklar
Düşme, darbe ya da kazalar sonucu oluşan kemik kırıkları
Eklem yerlerindeki çıkıklar, özellikle omuz ve kalça bölgesindeki çıkıklar
Ayak tarak kemiği (örneğin 5. metatars) kırıkları gibi özel durumlar
Omurga Hastalıkları
Omurganın yana doğru eğrilmesi ve duruş bozukluğu olan skolyoz Sinir sıkışmasına bağlı ağrı, uyuşma ve hareket kısıtlılığı, bel ve boyun fıtığı Omurga kırıkları ve yaşlanmaya bağlı disk dejenerasyonları
Eklem Hastalıkları
Eklem yüzeyinin yıpranması sonucu ağrı ve sertlik, kireçleme Diz ekleminde görülen yaralanmalar, menisküs yırtıkları Çeşitli bağ yaralanmaları ve romatizmal eklem hastalıkları
Kas ve Tendon Yaralanmaları
Spor yaralanmaları sonrası kas yırtılmaları ve tendon kopmaları Tendonların iltihaplanması, tendinit Çapraz bağ yırtılmaları gibi bağ hasarları
Doğuştan Gelen Hastalıklar
Bebeklerde sıkça görülen doğuştan kalça çıkığı Çarpık ayak (pes ekinovarus) ve iskelet sistemindeki diğer doğuştan gelen deformiteler
Spor Yaralanmaları
Burkulmalar ve tekrarlayan zorlanma sonucu oluşan kas-tendon hasarları Özellikle yoğun spor yapan bireylerde görülen stres kırıkları
Tümörler
Kemik ve yumuşak dokuların iyi huylu ya da kötü huylu tümörleri Kemik yapısını bozan metastatik hastalıklar
Travmatik Yaralanmalar
Trafik kazaları, düşme ya da darbelere bağlı ağır yaralanmalar Çoklu kırıklar ve açık yaralanmalar
Eklem ve Kemik Deformiteleri
Çarpık bacak ve düztabanlık gibi iskelet deformiteleri Omurga eğrilikleri ve diğer duruş bozuklukları
Ortopedi ve Fizik Tedavi Arasındaki Fark Nedir?
Ortopedi, hastalığın teşhisi ve cerrahi müdahalesi üzerine yoğunlaşırken fizik tedavi hastanın kaslarını güçlendirmek ve ağrıyı azaltmak için egzersiz temelli bir yaklaşım sunar.
Örneğin, skolyoz ya da boyun fıtığı gibi durumlarda ortopedist tanı koyup cerrahi müdahale yaparken fizik tedavi uzmanları hastanın kaslarını güçlendirmek ve hareket kabiliyetini artırmak için egzersiz programları düzenler.
Ortopedi ve Travmatoloji Bölümünde Kullanılan Tanı Yöntemleri
Ortopedi ve travmatoloji, kas ve iskelet sistemi rahatsızlıklarının tanı ve tedavisinde teknolojik cihazlarla desteklenen pek çok yöntem kullanır. Doğru tanı, etkili tedavinin temelini oluşturur ve hastalığın ya da yaralanmanın kaynağını belirlemek için çeşitli tekniklerden yararlanılır.
Fiziksel Muayene
Ortopedi doktorları, tanıya ulaşmak için öncelikle hastanın şikâyetlerini dikkatlice dinler ve ilgili bölgeyi detaylı bir şekilde inceler. Muayene sırasında eklem ve kasların hareket kabiliyeti çeşitli hareket testleriyle değerlendirilir. Ağrının yoğunlaştığı bölgeler tespit edilir ve şişlik, morarma veya deformite gibi görsel belirtiler dikkatlice kontrol edilir.
Bu kapsamlı fiziksel değerlendirme, tanı sürecinin temel adımlarından biridir ve ileri görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç olup olmadığını belirlemede önemli bir rol oynar.
Radyolojik Görüntüleme Teknikleri
Ortopedi ve travmatoloji tanısında radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Kemik kırıkları, çıkıklar ve eklem deformitelerini belirlemek için en yaygın kullanılan yöntem olan röntgen, hızlı ve etkili bir ilk değerlendirme sağlar. Daha ayrıntılı kemik yapısı analizi ve kırıkların konumunu net bir şekilde görebilmek için bilgisayarlı tomografi (BT) tercih edilir.
Yumuşak doku, bağ, kıkırdak ve kas yaralanmalarının detaylı olarak incelenmesi gerektiğinde ise manyetik rezonans görüntüleme (MRI) öne çıkar.Tendon ve bağ dokusu hasarlarının değerlendirilmesinde ultrasonografi, non-invaziv bir yöntem olarak sıklıkla kullanılır ve tanıya önemli katkılar sunar.
Laboratuvar Testleri
Bazı ortopedik rahatsızlıkların teşhisinde kan ya da idrar testleri önemli bir yer tutar. Enfeksiyon testleri, özellikle septik artrit ya da kemik enfeksiyonları (osteomiyelit) gibi durumları tespit etmek için kullanılır ve enfeksiyonun varlığını doğrulamaya yardımcı olur.
Aynı zamanda romatoid artrit ve diğer otoimmün hastalıkların teşhisinde romatolojik testler devreye girer. Bu testler, hastalığın nedenini belirlemek ve uygun tedavi planını oluşturmak için kullanılabilir.
Kemik Yoğunluğu Ölçümü (Densitometri)
Osteoporoz gibi kemik erimesine bağlı rahatsızlıkların tanısında kullanılır. Bu test, kemiklerin mineral yoğunluğunu ölçerek kırılganlık riskini değerlendirir.
Kas ve Eklem İncelemeleri
Eklem ve kas rahatsızlıklarının değerlendirilmesinde kullanılan bazı özel yöntemler vardır. Artroskopi, eklem içindeki rahatsızlıkları incelemek ve bazı durumlarda tedavi etmek amacıyla yapılan minimal invaziv bir işlemdir. Bu yöntem, eklem içine küçük bir kamera yerleştirilerek eklem yapısının doğrudan izlenmesine olanak tanır ve gerektiğinde cerrahi müdahale yapılabilir.
Diğer bir yöntem ise elektromiyografi (EMG) olup, kas ve sinirlerin elektriksel aktivitesini ölçer. EMG, özellikle sinir sıkışmaları veya kas hasarları gibi durumları değerlendirerek tanıya yardımcı olur. Bu testler, kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının doğru bir şekilde belirlenmesinde ve tedavi sürecinin planlanmasında önemli bir rol oynar.
Gait Analizi (Yürüyüş Analizi)
Hastanın yürüyüş biçimindeki anormallikleri incelemek için kullanılan bir yöntemdir. Özellikle çocuklardaki doğumsal problemler ve spor yaralanmalarında önemlidir.
Biyopsi
Kemik ya da yumuşak doku tümörlerinden örnek alınarak kanser veya diğer patolojik durumların tanısında kullanılır.
Ortopedi ve Travmatolojide Uygulanan Tedavi Yöntemleri
Ortopedi ve travmatoloji, kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde çeşitli yöntemler kullanır. Bu yöntemler tedavi süreci, hastalığın türüne, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Hem cerrahi hem de cerrahi olmayan tedavi yöntemleri vardır ve her biri, hastanın yaşam kalitesini artırmayı, ağrıyı azaltmayı ve fonksiyonel kapasitesini iyileştirmeyi amaçlar.
Cerrahi Olmayan Tedavi Yöntemleri
İlaç Tedavisi
Ağrı yönetimi, iltihap azaltma ve kas spazmlarını gidermek için çeşitli ilaçlar kullanılır. Ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar ve kas gevşeticiler bu ilaçlar arasında yer alır. İlaç tedavisi, özellikle iltihabi hastalıklar ve hafif yaralanmalar için etkili bir seçenek olabilir.
Fiziksel Terapi ve Rehabilitasyon
Kas güçsüzlüğü, eklem hareketliliği kaybı ve kas-iskelet sistemi sorunlarına bağlı fonksiyonel kayıpların tedavisinde fiziksel terapi kullanılabilir. Rehabilitasyon ise hastaların iyileşme sürecinde yardımcı olur ve kasları güçlendirerek hareket kabiliyetini geri kazandırmaya çalışır.
Atel ya da Alçı Uygulamaları
Kemik kırıkları ya da çıkıklar sonrasında eklemleri stabilize etmek için alçı ya da atel kullanılabilir. Bu yöntem, kırığın iyileşmesi için gerekli olan hareketsizliği sağlar. Aynı zamanda eklem hareketliliği kısıtlanarak tedavi süreci hızlandırılabilir.
Enfeksiyon Tedavileri
Enjeksiyon tedavileri, ortopedi ve travmatoloji alanında pek çok farklı rahatsızlığın tedavisinde kullanılan etkili yöntemlerden biridir.
Kortikosteroid enjeksiyonları, eklem iltihaplarını tedavi etmek için sıklıkla tercih edilir. Özellikle romatizmal hastalıklar ve kireçlenme gibi durumlarda ağrıyı hafifletmek ve iltihaplanmayı azaltmak için kullanılır.
Hyaluronik asit enjeksiyonları, eklemdeki sıvı kaybını telafi ederek eklemdeki hareketliliği artırmaya ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bu tedavi genellikle eklemdeki osteoartrit gibi dejeneratif hastalıkların tedavisinde kullanılır.
PRP (Platelet Rich Plasma) enjeksiyonları ise kanın plazmasındaki büyüme faktörlerinden faydalanarak dokuların iyileşme sürecini hızlandırır. Bu tedavi yöntemi özellikle tendon ve bağ yaralanmalarında tercih edilir ve iyileşme sürecini destekler.
Soğuk ve Sıcak Uygulamalar
Ağrı ve iltihaplanmayı azaltmak için soğuk kompres, kas spazmlarını ve eklem ağrılarını hafifletmek için sıcak uygulamalar yapılabilir. Bu yöntemler genellikle fizyoterapi ile birlikte kullanılır.
Cerrahi Tedavi Yöntemleri
Kemik Kırığı ve Çıkıkların Cerrahi Tedavisi
Bazı kırıklar ve çıkıklar, alçı ya da atel ile iyileşemeyecek kadar karmaşık olabilir. Bu tür durumlar için cerrahi müdahale gerekebilir. Kırık kemikler, plaka, vida ya da çivilerle stabilize edilir. Çıkıklar ise eklemdeki parçaların yerlerine oturtulmasıyla tedavi edilir.
Artroskopik Cerrahi
Artroskopi, eklem içindeki problemleri tedavi etmek için kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Küçük bir kamera yardımıyla eklem içine girilerek bağ, tendon ve menisküs yırtıkları gibi rahatsızlıklar tedavi edilir. Bu yöntem, hızlı iyileşme süreci ve düşük enfeksiyon riski sunar.
Omurga Cerrahisi
Omurga rahatsızlıkları, bel fıtığı, boyun fıtığı ve skolyoz gibi durumlar için cerrahi müdahale gerekebilir. Omurga cerrahisi; sinir sıkışmalarını tedavi etmek, disk yerleştirmeleri yapmak ya da omurgadaki eğrilikleri düzeltmek amacıyla uygulanır.
Eklem Değişimi (Protez Cerrahisi)
Eklemde aşırı aşınma, kireçlenme ya da travma nedeniyle fonksiyon kaybı yaşayan eklemler için protez cerrahisi uygulanabilir. Diz, kalça ve omuz eklemleri en sık protez cerrahisi yapılan eklemlerdir. Bu tedavi, eklem ağrılarını ortadan kaldırabilir ve hareket kabiliyetini geri kazandırabilir.
Tendon ve Bağ Onarımı
Bağ yırtıkları, özellikle sporcularda sık görülen bir rahatsızlıktır. Çapraz bağ yırtıkları ya da tendon kopmaları, cerrahi müdahale gerektirebilir. Cerrahi olarak yırtık bağlar onarılır ya da kopan tendonlar tekrar bağlanır.
Diğer Tedavi Yöntemleri
Ozon Terapi
Ozon tedavisi, iltihapları azaltmaya ve doku iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olur. Eklem ağrıları, kireçlenme ve kas-iskelet yaralanmaları için kullanılabilecek bir tedavi seçeneğidir.
Regeneratif Tıbbi Yöntemler
Kök hücre tedavisi, kas ve eklem hastalıklarında hasar görmüş dokuların onarılmasını teşvik etmek amacıyla kullanılan yenilikçi bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, hasar gören dokuların yerine yeni ve sağlıklı hücrelerin üretimini sağlamak için kök hücrelerin vücuda enjekte edilmesini içerir. Kök hücreler, iyileşme sürecini hızlandırarak, ağrıyı azaltabilir ve eklem fonksiyonlarını yeniden kazandırabilir.
Diğer bir tedavi seçeneği ise PRP (Platelet Rich Plasma) tedavisidir. Bu tedavi, hastanın kendi kanından elde edilen plazmanın, içindeki büyüme faktörleri ile birlikte hasarlı bölgelere enjekte edilmesini sağlar. PRP tedavisi, dokuların iyileşmesini hızlandırarak, özellikle tendon ve bağ yaralanmalarında etkili sonuçlar verebilir. Her iki tedavi de, vücudun doğal iyileşme mekanizmalarını destekleyerek, hastaların daha hızlı ve etkili bir şekilde iyileşmesini sağlar.
Sık Sorulan Sorular
1 - Ortopedi boyun fıtığına bakar mı?
Boyun fıtığı ortopedinin ilgilendiği bir rahatsızlıktır. Omurga problemleri, bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı tarafından tedavi edilir.
2 - 5. metatars kırığı nedir?
5. metatars kırığı, ayağın dış kısmındaki 5. tarak kemiğinde oluşan bir kırık türüdür. Genellikle travma veya ani burkulmalar sonucu oluşur ve alçı, atel veya cerrahi tedavi gerektirebilir.
3 - Skolyoz nasıl tedavi edilir?
Skolyoz tedavisi eğriliğin derecesine bağlıdır. Hafif eğrilikler için korseler ve fizik tedavi, ileri durumlar için cerrahi müdahale uygulanır.
4 - Ortopedi ve travmatoloji uzmanı hangi hastalıklara bakar?
Kırıklar, çıkıklar, spor yaralanmaları, omurga sorunları, kemik tümörleri, doğuştan gelen deformiteler ve bağ yaralanmaları gibi rahatsızlıklara bakar.
5 - Ortopedi doktoru hangi ameliyatları yapar?
Ortopedi doktorları, diz ve kalça protezleri, omurga cerrahisi, kırık-çıkık ameliyatları ve spor yaralanmaları tedavisi gibi çeşitli cerrahiler yapar.
Ortopedi Bölümü Tedavileri
TRAMVA CERRAHİSİ (KIRIK-ÇIKIK)
ARTROSKOPİK(KAPALI) DİZ, OMUZ, AYAK BİLEĞİ
DİZ-KALÇA PROTEZİ
SPOR YARALANMALARI
EL CERRAHİSİ
AYAK -AYAK BİLEĞİ CERRAHİSİ
TENDOM-SİNİR YARALANMALARI
KEMİK VE YUMUŞAK DOKU TÜMÖR CERRAHİSİ
Sosyal Medyada Paylaş:
Yorumlar (0)
Henüz yorum yok! Konuya yorum yazarak kvkk kapsamında yorumunuz ve kişisel bilgilerinizin paylaşımına izin vermiş sayılırsınız.
Yorumlar (0)
Konuya yorum yazarak kvkk kapsamında yorumunuz ve kişisel bilgilerinizin paylaşımına izin vermiş sayılırsınız.